IELTS Listening: Các dạng bài và tiêu chí chấm điểm mới nhất

IELTS Listening là một trong bốn kỹ năng quan trọng của bài thi IELTS, đánh giá khả năng nghe và hiểu tiếng Anh của thí sinh trong nhiều ngữ cảnh khác nhau. Để đạt được điểm số cao, việc nắm vững cấu trúc đề thi, tiêu chí chấm điểm và các dạng bài phổ biến là vô cùng cần thiết. Bài viết sau đây sẽ cung cấp một cái nhìn tổng quan và chi tiết về các dạng bài và tiêu chí chấm điểm cho phần thi IELTS Listening, giúp bạn hoàn thành phần thi này một cách tốt nhất.

1. Cấu trúc phần thi IELTS Listening

IELTS Listening là một kỹ năng bắt buộc trong cả hai hình thức thi IELTS Academic và General Training. Bài thi đánh giá khả năng nghe hiểu tiếng Anh trong nhiều tình huống thực tế, từ hội thoại đời thường đến các bài giảng học thuật.

Cấu trúc bài thi: Phần thi Listening bao gồm 40 câu hỏi - 4 phần (Section 1 – 4), tương ứng với các tình huống khác nhau:

• Section 1: Cuộc đối thoại giữa hai người về một chủ đề đời sống hàng ngày (ví dụ: đặt phòng khách sạn, hỏi thông tin).
• Section 2: Bài nói độc thoại về một chủ đề xã hội (ví dụ: giới thiệu về một địa điểm du lịch, hướng dẫn sử dụng một dịch vụ).
• Section 3: Đoạn hội thoại giữa hai đến bốn người về một chủ đề học thuật (ví dụ: giáo viên và sinh viên thảo luận về bài tập).
• Section 4: Bài nói độc thoại về một chủ đề học thuật (ví dụ: một bài giảng của giáo sư).

Thời lượng toàn bộ phần thi là 40 phút, bao gồm 30 phút nghe và 10 phút điền đáp án vào phiếu trả lời. Các đoạn ghi âm chỉ được phát một lần duy nhất, do đó, bạn cần tập trung cao độ và ghi chép nhanh chóng các thông tin quan trọng.

>> Xem thêm:

• Thi IELTS có khó không? Cách chinh phục band điểm mục tiêu dễ dàng
• Người đi làm nên học TOEIC hay IELTS để phục vụ công việc?

2. Thang điểm và tiêu chí chấm IELTS Listening

(Lưu ý: Bảng quy đổi có thể thay đổi nhẹ theo từng kỳ thi, nhưng đây là thang điểm tham khảo phổ biến nhất).

Phần Listening bao gồm 40 câu hỏi. Mỗi câu đúng được tính 1 điểm, không trừ điểm cho câu sai. Vì vậy, bạn nên trả lời tất cả các câu hỏi, kể cả khi không chắc chắn.

Đối với các dạng bài điền từ, câu trả lời phải đúng chính tả và tuân thủ số lượng từ cho phép (ví dụ: "NO MORE THAN TWO WORDS"). Nếu sai chính tả hoặc vượt quá số từ quy định, câu trả lời sẽ bị tính là sai.

Thang điểm IELTS Listening

3. Các dạng bài IELTS Listening và cách làm 

Trong bài thi IELTS Listening, có tổng cộng 7 dạng bài chính với độ khó và yêu cầu xử lý thông tin khác nhau. Việc hiểu rõ đặc điểm từng dạng, cách đặt bẫy của đề thi và phương pháp làm bài phù hợp là yếu tố quyết định đến hiệu quả làm bài.

3.1. Multiple Choice (Trắc nghiệm)

Với dạng bài IELTS Listening trắc nghiệm, thí sinh được yêu cầu chọn đáp án đúng nhất (A, B, C) từ các lựa chọn cho sẵn, có thể là chọn một đáp án duy nhất hoặc chọn nhiều đáp án.

Yêu cầu:

• Xác định nội dung chính, quan điểm người nói hoặc chi tiết cụ thể.
• Có thể có câu hỏi về nguyên nhân, mục đích, thái độ, hoặc lựa chọn hành động.

Cách làm bài IELTS Listening dạng này:

• Đọc kỹ câu hỏi và các lựa chọn trước khi nghe, gạch chân từ khóa chính.
• Không chọn đáp án chỉ dựa vào một từ trùng khớp; hãy hiểu ngữ cảnh toàn câu.
• Nếu chưa chắc chắn, loại trừ các phương án sai rõ ràng và đoán giữa những lựa chọn còn lại.
• Dự đoán cách diễn đạt khác của từ, hãy nghĩ đến các từ đồng nghĩa hoặc cách diễn đạt lại (paraphrasing). Ví dụ: câu hỏi có từ difficult, bài nghe có thể dùng challenging.
• Lắng nghe thông tin gây nhiễu (distractors), đây là bẫy phổ biến nhất. Người nói có thể nhắc đến tất cả các đáp án nhưng sau đó bác bỏ hoặc thay đổi ý kiến. Hãy nghe đến cuối câu để xác định đáp án chính xác.
• Tập trung vào câu hỏi: Luôn giữ câu hỏi trong đầu và không bị phân tâm bởi các thông tin không liên quan

>> Xem thêm: 

• IELTS Reading: Các dạng bài thi phổ biến và tiêu chí chấm điểm
• IELTS Writing Task 2: Các dạng thường gặp và bài mẫu "ăn" trọn điểm

3.2. Sentence Completion (Điền từ vào chỗ trống)

Thí sinh được cung cấp một đoạn văn có các chỗ trống cần điền, mỗi chỗ điền thường giới hạn số từ (thường là 1, 2 hoặc 3 từ).

Yêu cầu:

• Nghe chính xác thông tin cụ thể.
• Viết đúng từ/cụm từ chính xác như trong đoạn nghe.

Cách làm bài IELTS Listening dạng này:

• Luôn chú ý đến yêu cầu số lượng từ, tuân thủ tuyệt đối quy định "NO MORE THAN ONE WORD", "NO MORE THAN TWO WORDS AND/OR A NUMBER",...
• Phân tích ngữ pháp của câu để xác định loại từ cần điền (danh từ, động từ, tính từ, trạng từ). Ví dụ, nếu trước chỗ trống là "a", "an", "the" thì từ cần điền là danh từ.
• Tránh viết thừa từ hoặc sai chính tả vì đây là lỗi mất điểm trực tiếp.
• Khi nghe, hãy tập trung vào cụm từ trước và sau chỗ trống, vì đó là mốc định vị thông tin.

3.3. Form/Note/Table/Summary Completion

Đây là dạng bài điền thông tin còn thiếu vào một biểu mẫu (Form), ghi chú (Note), bảng biểu (Table) hoặc tóm tắt (Summary). Nội dung thường mang tính thực tế cao, như biểu mẫu đăng ký, ghi chú buổi hội thảo, hoặc thông tin du lịch. Dạng bài này đánh giá khả năng nhận biết thông tin cụ thể.

Yêu cầu:

• Nắm bắt được dữ kiện cụ thể.
• Điền đúng thông tin được nhắc đến trong đoạn nghe.

Cách làm bài IELTS Listening dạng này:

• Đọc kỹ đề bài trước để hiểu nội dung chung của biểu mẫu hoặc tóm tắt.
• Dựa vào tiêu đề cột/hàng trong bảng hoặc mục trong biểu mẫu để đoán loại thông tin cần điền (ví dụ: tên, địa chỉ, số điện thoại, ngày tháng,...).
• Ghi nhớ giới hạn từ, đơn vị đo lường (ví dụ: km, £, %, etc.) và định dạng (ngày/tháng).
• Khi nghe, hãy tập trung vào thứ tự thông tin, thông tin trong bài nghe sẽ được trình bày theo thứ tự của bảng/biểu mẫu, vì vậy hãy theo dõi sát sao
• Nếu chưa nghe rõ một câu hãy giữ bình tĩnh tiếp tục nghe và đoán sau khi kết thúc đoạn.

>> Xem thêm: 

• Lộ trình học IELTS từ 0 đến 4.0 chi tiết cho người mới bắt đầu
• Top 9 khóa học IELTS cho người đi làm uy tín, cam kết đầu ra

3.4. Matching (Ghép nối)

Yêu cầu người nghe ghép các câu hỏi (thường là danh sách mục tiêu, như người, nơi chốn, hoạt động) với lựa chọn phù hợp trong một danh sách (A, B, C...).

Yêu cầu:

• Hiểu được chi tiết và quan điểm được nêu trong đoạn nghe.
• Phân biệt các lựa chọn tương tự nhau.

Cách làm bài IELTS Listening dạng này:

• Đọc kỹ cả hai danh sách, xác định điểm khác biệt nhỏ giữa các phương án.
• Ghi chú nhanh các đặc điểm nổi bật của từng mục trong đoạn nghe.
• Cẩn thận với bẫy paraphrase vì đề bài thường dùng từ khác với bản ghi âm.
• Đáp án không theo thứ tự nên cần luyện kỹ kỹ năng bắt từ khóa và ghi nhớ nhanh.

3.5. Short Answer Questions (Câu hỏi trả lời ngắn)

Thí sinh cần trả lời ngắn gọn (thường là 1 – 3 từ) dựa vào thông tin đã nghe. Giống như dạng điền từ, dạng này yêu cầu bạn tìm thông tin cụ thể và chính xác.

Yêu cầu: Nghe chính xác thông tin cụ thể, không cần viết câu hoàn chỉnh.

Cách làm bài IELTS Listening dạng này:

• Đọc kỹ câu hỏi: Xác định loại thông tin cần tìm (ví dụ: What is the main reason...?, How many people...?).
• Chú ý giới hạn từ: Tuân thủ quy định số từ cho phép.
• Ghi chép nhanh: Ghi lại các từ khóa trong khi nghe, sau đó dùng chúng để viết câu trả lời hoàn chỉnh.

3.6. Labeling Plan/Map/Diagrams 

Dạng bài này kiểm tra khả năng nghe và hình dung không gian của thí sinh. Bạn sẽ nghe mô tả một khu vực (trường học, bảo tàng, nhà hát…) và đánh dấu hoặc điền tên các vị trí, địa điểm trên bản đồ, sơ đồ hoặc biểu đồ.

Cách làm bài IELTS Listening dạng này:

• Trước khi nghe, hãy xem qua bản đồ, nhận biết các điểm đã được đánh dấu và hình dung đường đi để dễ liên kết với thông tin đang được nói đến.
• Làm quen với các từ vựng chỉ vị trí (in front of, next to, opposite, on the left…).
• Chú ý điểm bắt đầu (starting point), lắng nghe các từ chỉ vị trí và phương hướng như next to, opposite, on the left/right, turn left/right, go straight ahead, at the end of the corridor....
• Theo dõi trình tự miêu tả không gian trong đoạn ghi âm.

>> Xem thêm: 

• Nên tự học IELTS hay đến trung tâm? Ưu nhược điểm của mỗi hình thức
• Top 10+ khóa học IELTS online uy tín, chất lượng tốt nhất hiện nay

3.7. Pick From A List

Thí sinh được cung cấp một danh sách (tên người, địa điểm, đồ vật…) và phải chọn đúng thông tin nghe được. Đây là dạng trắc nghiệm phức tạp hơn, thường xuất hiện trong các phần khó.

Cách làm bài IELTS Listening dạng này:

• Đọc tất cả lựa chọn để đoán nội dung trước khi nghe.
• Trong lúc nghe, đánh dấu các phương án được nhắc tới, không nên chọn ngay mà cần đợi phân tích kỹ.
• Cẩn trọng với từ đồng nghĩa, đây là một dạng bẫy phổ biến của đề.

4. Lưu ý khi làm bài thi IELTS Listening

4.1. Chỉ được nghe một lần duy nhất

Khác với nhiều bài thi nghe thông thường, trong phần thi IELTS Listening, mỗi đoạn ghi âm chỉ phát đúng một lần. Điều này có nghĩa là bạn không có cơ hội để nghe lại, nên việc tập trung cao độ trong suốt quá trình làm bài là điều bắt buộc.

Bất kỳ sự mất tập trung nào, dù chỉ vài giây, cũng có thể khiến bạn bỏ lỡ thông tin quan trọng và mất điểm đáng tiếc. Vì vậy, trong quá trình luyện tập, hãy tập cho mình thói quen nghe chủ động, không vừa nghe vừa làm việc khác.

4.2. Tận dụng tốt thời gian đọc trước câu hỏi

Trước mỗi phần nghe, bạn sẽ có khoảng 30 đến 45 giây để đọc trước các câu hỏi. Đây là khoảng thời gian rất quý giá giúp bạn hiểu trước nội dung cần nghe, xác định được từ khóa chính và hình dung ngữ cảnh.

Việc đọc lướt mà không xác định được trọng tâm sẽ khiến bạn bị động khi bắt đầu nghe. Vì vậy, hãy luyện thói quen gạch chân từ khóa, đoán dạng thông tin cần điền (số liệu, tên riêng, địa điểm…) và chuẩn bị tâm thế sẵn sàng cho phần nghe.

4.3. Viết đúng chính tả và hình thức câu trả lời

Trong bài thi IELTS Listening, sai chính tả sẽ bị tính là sai hoàn toàn, kể cả bạn nghe đúng. Điều này đặc biệt quan trọng với các dạng điền từ, điền thông tin. Bạn cần kiểm tra kỹ từ số nhiều, viết hoa tên riêng, và các đơn vị như $, %, km,…

Ngoài ra, hãy luôn chú ý đến yêu cầu về số lượng từ trong câu trả lời. Nếu đề bài yêu cầu “NO MORE THAN TWO WORDS”, bạn viết ba từ sẽ bị loại dù thông tin đúng. Viết đúng nhưng sai quy định về hình thức cũng đồng nghĩa với việc mất điểm oan.

4.4. Cẩn trọng khi chuyển đáp án sang phiếu trả lời

Với hình thức thi trên giấy, sau khi kết thúc phần nghe, bạn có thêm 10 phút để chuyển đáp án sang phiếu trả lời. Đây là thời gian rất quan trọng – đừng chủ quan vì đã hoàn thành phần nghe.

Hãy kiểm tra kỹ từng câu, đảm bảo không ghi nhầm dòng, viết sai số thứ tự hoặc sai chính tả. Nếu không chắc chắn đáp án, vẫn nên viết một lựa chọn hợp lý – vì không bị trừ điểm cho câu sai, bạn vẫn có cơ hội đúng dù chỉ là đoán.

4.5. Ghi chú thông minh khi làm bài

Trong quá trình nghe, bạn nên kết hợp giữa việc nghe hiểu và ghi chú nhanh các từ khóa. Đây là kỹ năng cần luyện tập đều đặn. Thay vì cố ghi cả câu, hãy ghi những từ chính giúp bạn định vị lại thông tin khi chuyển đáp án.

Ghi chú không chỉ giúp bạn theo dõi thông tin tốt hơn, mà còn hạn chế việc bị “đuối” ở những đoạn có tốc độ nói nhanh hoặc nhiều chi tiết liên tục. Ghi chú đúng cách sẽ tăng hiệu quả nghe hiểu và độ chính xác trong làm bài.

>> Xem thêm: 

• Học phí 1 khóa IELTS bao nhiêu tiền? Bảng giá học IELTS mới nhất 2025
• Khóa học Pre IELTS: Nền tảng vững chắc cho người mới bắt đầu

5. Tips ôn thi IELTS Listening hiệu quả

Việc luyện thi IELTS Listening không chỉ dừng lại ở việc làm đề thường xuyên. Để thật sự nâng band điểm, bạn cần có phương pháp ôn tập đúng đắn, kết hợp giữa kỹ năng nghe, tư duy xử lý thông tin và khả năng làm bài. Dưới đây là những chiến lược luyện nghe đã được kiểm chứng giúp học viên cải thiện điểm số nhanh chóng và bền vững.

5.1. Luyện nghe hàng ngày với nguồn chuẩn

Để cải thiện kỹ năng nghe, bạn cần luyện tập đều đặn hàng ngày. Các nguồn luyện nghe uy tín như BBC Learning English, TED Talks, hoặc Cambridge IELTS Listening Test là lựa chọn lý tưởng.

Hãy tạo thói quen luyện nghe tối thiểu 30–60 phút mỗi ngày, kết hợp với việc ghi chú và tóm tắt lại nội dung bạn đã nghe. Việc này giúp bạn nâng cao cả khả năng nghe, từ vựng và tư duy tổng hợp thông tin.

>> Xem thêm: Cách luyện nghe tiếng Anh hiệu quả dành cho người mới bắt đầu

5.2. Làm đề thi kết hợp với phân tích lỗi sai

Chỉ làm đề mà không phân tích lỗi sai sẽ khiến bạn tiến bộ rất chậm. Sau mỗi bài luyện tập, bạn cần xem lại từng câu sai, tìm hiểu lý do sai, tra cứu từ vựng và kiểm tra lại phần nghe nếu cần.

Việc này giúp bạn nhận diện điểm yếu, đặc biệt ở những dạng bài gây nhầm lẫn hoặc dạng bạn hay mất điểm. Ngoài ra, hãy lập một bảng tổng hợp lỗi để theo dõi quá trình cải thiện của mình.

5.3. Rèn luyện khả năng nhận diện từ vựng nghĩa (paraphrase)

Đề thi IELTS Listening thường sử dụng paraphrase – tức là dùng từ hoặc cụm từ khác nghĩa tương đương với từ trong câu hỏi. Nếu không luyện kỹ, bạn sẽ dễ bị “đánh lừa” vì không nghe thấy từ giống như trong đề.

Hãy tập luyện bằng cách so sánh câu hỏi với script (nội dung nghe) sau khi làm bài. Ghi chú lại các cặp từ đồng nghĩa hoặc cấu trúc tương đương – đây chính là “vũ khí” để bắt kịp tốc độ bài nghe và chọn đúng đáp án.

5.4. Làm quen với nhiều accent khác nhau

IELTS Listening sử dụng giọng của nhiều quốc gia nói tiếng Anh như Anh, Mỹ, Úc, New Zealand… Vì vậy, bạn cần làm quen với đa dạng accent để không bị bất ngờ khi vào phòng thi.

Hãy luyện nghe từ các nguồn có accent đa dạng như podcast, phim, radio hoặc các bài luyện nghe trong bộ Cambridge IELTS. Việc làm quen với cách phát âm, ngữ điệu và tốc độ nói khác nhau sẽ giúp bạn thích nghi tốt hơn trong bài thi thực tế.

>> Xem thêm:

• 15+ APP LUYỆN NGHE TIẾNG ANH MIỄN PHÍ CHẤT LƯỢNG NHẤT HIỆN NAY
• TỔNG HỢP 15 WEB LUYỆN NGHE TIẾNG ANH CHẤT LƯỢNG, HIỆU QUẢ NHẤT

5.5. Kết hợp phương pháp dictation và shadowing

Dictation (nghe chép chính tả) là một phương pháp rất hiệu quả để luyện kỹ năng nghe chi tiết và chính tả. Mỗi ngày, bạn có thể chọn một đoạn ngắn (1–2 phút), nghe và chép lại từng câu, sau đó so sánh với bản transcript để sửa lỗi.

Bên cạnh đó, shadowing – tức là nghe và lặp lại ngay sau người nói – sẽ giúp bạn cải thiện khả năng phát âm, ngữ điệu, và tốc độ xử lý thông tin. Đây là phương pháp được các giáo viên IELTS đánh giá rất cao.

5.6. Học từ vựng theo chủ đề gắn với bài nghe

Thay vì học từ vựng rời rạc, hãy học theo chủ đề thường gặp trong IELTS như: giáo dục, môi trường, y tế, du lịch, khoa học… Khi học từ, hãy kết hợp phát âm, ví dụ ngữ cảnh và dạng từ thường gặp trong bài nghe.

Học từ vựng theo chủ đề không chỉ giúp bạn nghe hiểu tốt hơn mà còn hỗ trợ cả kỹ năng Reading và Writing trong IELTS. Hãy tạo một sổ tay từ vựng và cập nhật hàng ngày từ chính những bài nghe bạn đã luyện.

6. Khóa học IELTS online tại Langmaster - Chinh phục toàn diện 4 kỹ năng

Qua phần giới thiệu trên, bạn đã có cái nhìn tổng quan về cấu trúc và chiến lược làm bài thi IELTS Listening, nhưng để thực sự nắm chắc kiến thức và tự tin đạt band điểm mục tiêu, việc luyện tập có chiến lược dưới sự hướng dẫn của chuyên gia là điều vô cùng quan trọng. Khóa học IELTS online tại Langmaster chính là giải pháp giúp bạn phát triển toàn diện 4 kỹ năng, đạt được band điểm mong muốn.

Tại sao nên chọn khóa học IELTS online tại Langmaster?

• Học online linh hoạt, hiệu quả cao: Bạn có thể tham gia lớp học mọi lúc mọi nơi tùy thuộc vào lịch trình cá nhân. Mô hình lớp học nhóm nhỏ chỉ 7-10 học viên tạo điều kiện tương tác cao, giúp giáo viên theo sát từng học viên và đảm bảo không ai bị tụt lại.
• Lộ trình cá nhân hóa 100%: Mỗi học viên đều được làm bài kiểm tra đầu vào chi tiết. Dựa trên kết quả này, Langmaster sẽ thiết kế một lộ trình học riêng biệt, tập trung giải quyết đúng các điểm yếu và tối ưu hóa thời gian ôn tập của bạn.
• Giáo viên chất lượng cao: Đội ngũ giáo viên tại Langmaster đều có chứng chỉ IELTS 7.5+ trở lên, giàu kinh nghiệm thực chiến và luyện thi. Đặc biệt, giáo viên sẽ chấm chữa bài viết và nói chi tiết trong vòng 24 giờ, giúp bạn kịp thời điểu chỉnh lỗi sai.
• Coaching 1-1 chuyên sâu: Với các buổi coaching riêng trong suốt khóa học, bạn sẽ được kèm cặp chuyên sâu, tập trung vào những kỹ năng còn yếu. Đối với kỹ năng Listening, giáo viên sẽ hướng dẫn bạn cách phân tích bài nghe, nhận biết bẫy và cải thiện khả năng ghi chú để đạt band điểm mục tiêu.
• Thi thử định kỳ sát đề thật: Việc thi thử không chỉ giúp bạn làm quen với áp lực phòng thi mà còn là cơ hội để bạn đánh giá chính xác trình độ hiện tại. Sau mỗi buổi thi thử, bạn sẽ nhận được bản phân tích chi tiết về điểm mạnh, điểm yếu và lời khuyên để điều chỉnh chiến lược ôn tập cho phù hợp.
• Cam kết đầu ra bằng văn bản: Langmaster cam kết đảm bảo đầu ra bằng văn bản. Trong trường hợp bạn đã hoàn thành lộ trình học nhưng không đạt được band điểm mục tiêu đã đề ra ban đầu, bạn sẽ được học lại hoàn toàn miễn phí, đảm bảo quyền lợi và sự yên tâm cho học viên.

Đăng ký ngay hôm nay để được tư vấn lộ trình học và trải nghiệm buổi học thử miễn phí tại Langmaster!

TEST TRÌNH ĐỘ VÀ HỌC THỬ MIỄN PHÍ

Kết luận

Phần thi IELTS Listening không chỉ kiểm tra khả năng nghe hiểu mà còn đánh giá sự tập trung, kỹ năng xử lý thông tin và chiến thuật làm bài của thí sinh. Nắm vững cấu trúc đề thi, tiêu chí chấm điểm, các dạng câu hỏi và áp dụng phương pháp luyện tập phù hợp sẽ giúp bạn tăng từ 0.5 đến 1.0 band điểm chỉ sau vài tuần.